Hội thảo về công tác phối hợp ra quyết định tại cảng hàng không, sân bay (ACDM)

Với hơn 200 lượt đại biểu đại diện cho các hãng hàng không nội địa, các đơn vị phục vụ mặt đất, các đơn vị trực thuộc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam và các đơn vị trực thuộc Cảng HKQT Nội Bài tại Hội thảo đã được chia sẻ, phổ biến các nội dung thiết thực liên quan đến công tác phối hợp ra quyết định tại Cảng hàng không, sân bay (Airport Collaborative Decision Making A-CDM).

Đại biểu tham dự Hội thảo là các thành phần tham gia trực tiếp vào các công đoạn khai thác, phục vụ chuyến bay như phi công, tổ lái, kiểm soát viên không lưu và tất cả các mắt xích phục vụ chuyến bay. Chủ trì thuyết trình tại Hội thảo là các thành viên của Tổ triển khai A-CDM tại Nội Bài – Những người làm việc thường xuyên, định kỳ hàng tuần với đơn vị tư vấn trong suốt thời gian triển khai các bước thực hiện A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài.

Trong khuôn khổ 03 ngày Hội thảo, hơn 200 lượt đại biểu đã được nghe, được phân tích bằng các học liệu sinh động về những nội dung cốt lõi của A-CDM. Các đại biểu hiểu được A-CDM là gì, tình hình thế giới và khu vực áp dụng A-CDM ra sao? Các quy định pháp lý về A-CDM, sân bay nào cần áp dụng A-CDM, những lợi ích mà A-CDM mang lại và nhận thức về 16 mốc thời gian của mô hình A-CDM…; Kế hoạch khai thác A-CDM tại Cảng HKQT Nội Bài; Các phương án khai thác khi triển khai quy trình A-CDM; Chuyển đổi giữa các phương án khai thác trong các tình huống đặc biệt; Đặc biệt các đại biểu tham gia Hội thảo đều được hướng dẫn thực hành/tương tác với hệ thống A-CDM Portal trên máy tính. 

Điều 94 Thông tư 29/2021/TT-BGTVT quy định các cảng hàng không có tần suất bay từ 100 ngàn lượt chuyến trong 01 năm phải xây dựng và thiết lập A-CDM. Tại Cảng HKQT Nội Bài trước khi dịch Covid-19, sản lượng chuyến bay năm 2019 đã đạt 189 ngàn lượt chuyến bay, theo kế hoạch được giao năm nay, chỉ tiêu cất hạ cánh phải đạt trên 187 ngàn lượt chuyến bay. Theo báo cáo thống kê của tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế - ICAO, tại châu Âu hiện đã có 32 cảng hàng không, sân bay áp dụng A-CDM, tại khu vực châu Á Thái Bình Dương cũng đã có tới 18 cảng hàng không, sân bay áp dụng A-CDM ở các mức độ khác nhau. Tại Việt Nam, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam với vai trò là đơn vị chủ trì công tác triển khai A-CDM, đã phối hợp cùng các đơn vị liên quan như Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, các hãng hàng không (Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Pacific Airlines, Vietravel Airlines), các đơn vị phục vụ mặt đất (VIAGS, HGS, SAGS,...) cùng đơn vị tư vấn hàng không của Hà Lan To70 để thành lập  02 Tổ triển khai đề án A-CDM tại 02 Cảng hàng không chi nhánh cấp 1 là Cảng HKQT Nội Bài và Cảng HKQT Tân Sơn Nhất. Từ năm 2020 đến nay, Tổ triển khai A-CDM đã và đang triển khai 03/04 nhóm nhiệm vụ của đề án. Cụ thể Tổ A-CDM đã phối hợp với đơn vị tư vấn To70 khởi động dự án; tham dự các khóa đào tạo của To70; hoàn thành báo cáo phân tích chi phí – lợi nhuận; hoàn thành xây dựng các KPIs cho dự án; Ký biên bản ghi nhớ với các đơn vị trong dây chuyền phục vụ hàng không tại Cảng; Mới đây, Cục Hàng không Việt Nam đã phê duyệt Tài liệu hướng dẫn khai thác A-CDM và Kế hoạch thử nghiệm thực tế … Hiện các thành viên tổ A-CDM đang tích cực triển khai hoàn thiện các đượt đào tạo cho các đơn vị liên quan.

Hội thảo cũng chỉ rõ nhu cầu vì sao phải triển khai A-CDM. Cụ thể tại các sân bay có sản lượng vận chuyển lớn như Nội Bài hay Tân Sơn Nhất, các quy trình hiện tại chưa tối ưu hiệu quả khai thác do nhiều nguyên nhân: do thông tin chưa thông suốt giữa các đơn vị, khai thác theo nguyên tắc “đến trước, phục vụ trước” dẫn đến nhiều trường hợp xáo trộn thứ tự khởi hành; nhiều tàu bay phải xếp hàng chờ đến lượt cất cánh, khó có thể kiểm soát được thời gian lăn; giữa hãng hàng không, đơn vị phục vụ mặt đất , cảng hàng không, đơn vị quản lý bay chưa có phương án tối ưu để chia sẻ thông tin về quá trình tàu bay quay đầu cũng như trạng thái delay theo thời gian thực…

Công tác phối hợp ra quyết định tại Cảng hàng không (A-CDM) với quy trình chặt chẽ, với nền tảng thông tin thông suốt, với sự phối hợp chia sẻ thông tin theo quy trình thống nhất và đồng bộ giữa các mắt xích chắc chắn giải quyết trọn vẹn các tồn tại của phương thức hiện hành. Ông Đinh Đăng Định – Phó giám đốc Trung tâm Điều hành sân bay Nội Bài - Cảng HKQT Nội Bài – thành viên Tổ triển khai A-CDM tại Nội Bài đã phân tích chi tiết 04 nhóm lợi ích đối với Cảng hàng không, với hãng hàng không, với đơn vị phục vụ mặt đất và với đơn vị quản lý hoạt động bay. Theo đó, khi triển khai A-CDM sẽ giúp tối ưu hóa việc sử dụng cơ sở hạ tầng sân bay; cải thiện các chỉ số liên quan đến khai thác đúng giờ, giảm thiểu các kế hoạch phân bổ vị trí đỗ, quầy check-in, gate; tối ưu thời gian quay đầu của tàu bay; cải thiện khả năng dự báo tình huống và tiết kiệm thời gian bay; giảm thiểu tắc nghẽn trên đường lăn, sân đỗ; Tối ưu thứ tự khởi hành; Tiết kiệm nhiên liệu, nâng cao hiệu quả vận chuyển…

Trao đổi tại Hội thảo, các đại biểu là phi công các hãng hàng không đều đồng thuận chia sẻ A-CDM mang lại nhiều lợi ích vì hệ thống thông tin thông suốt và chính xác. Ví dụ trong trường hợp sân bay đến mật độ bay quá dày hay thời tiết dự báo không thuận lợi, thay vì chuyến bay khởi hành theo kế hoạch và bay vòng trên trời để chờ tiếp thu thì sân bay đến thông báo giờ cất cánh tính toán (Calculated Take off Time - CTOT), theo đó điều chỉnh lại giờ cất cánh cho phù hợp, khách chờ tại nhà ga, và khi có CTOT tàu bay khởi hành theo thời gian mới, không phải bay vòng chờ tại nơi đến, tiết kiệm nhiên liệu cho hãng.

Hội thảo A-CDM cũng nhận được nhiều ý kiến chia sẻ của các đại biểu từ đơn vị Phục vụ mặt đất, Quản lý bay miền Bắc. Tất cả đều mong muốn Cảng HKQT Nội Bài sớm hoàn thiện các bước để áp dụng A-CDM, nâng cao hiệu quả khai thác, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của cảng hàng không lớn nhất miền Bắc. Hành khách khi bay qua các Cảng hàng không có hệ thống A-CDM sẽ được trải nghiệm những chuyến bay có tỷ lệ đúng giờ cao, vì đã được tối ưu hóa các khâu trong quá trình khai thác. 

Trong năm 2022, Cảng HKQT Nội Bài đã tổ chức 02 đợt Hội thảo đào tạo về A-CDM, tổ chức 02 đoàn đi khảo sát thực tế tại các sân bay đang áp dụng A-CDM tại nước ngoài (sân bay Changi - Singapore và sân bay Bruxelles – Bỉ). Trong năm 2023 Cảng HKQT Nội Bài tiếp tục tổ chức các hội thảo/huấn luyện về A-CDM đến đông đảo các đơn vị trong dây chuyền phục vụ chuyến bay, nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết của các mắt xích phục vụ chuyến bay để phối hợp thực hiện A-CDM hiệu quả tại Cảng HKQT Nội Bài. Theo kế hoạch, hệ thống A-CDM được đưa vào thử nghiệm khai thác thực tế tại Cảng HKQT Nội Bài theo quy trình A-CDM giai đoạn 01 từ ngày 26/3/2023.

(Tin, ảnh: Cảng HKQT Nội Bài)