Những vật phẩm bị cấm hoặc hạn chế mang lên tàu bay

Luật Hàng không dân dụng Việt Nam hợp nhất (Luật Hàng không dân dụng Việt Nam số 66/2006/QH11 ngày 29/6/2006 và Luật số 61/2014/QH13 ngày 21/01/2004 sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam số 66/2006/QH11) đã quy định việc cố ý đưa vật phẩm nguy hiểm vào tàu bay, cảng hàng không, sân bay và khu vực hạn chế khác trái pháp luật là một trong các hành vi can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng (Điều 190).

Để ngăn ngừa hành vi can thiệp bất hợp pháp này, Nghị định số 66/2015/NĐ-CP ngày 12/8/2015 của Chính phủ (Điều 11) và Thông tư số 01/2016/TT-BGTVT ngày 01/02/2016 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (Điều 110) đã giao cho Nhà chức trách hàng không – Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) ban hành Danh mục các vật phẩm nguy hiểm bị cấm hoặc hạn chế mang theo người và hành lý lên tàu bay tuân thủ theo hướng dẫn kỹ thuật và yêu cầu của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).

Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc Danh mục vật phẩm nguy hiểm của Thông tư số 30/2012/TT-BGTVT ngày 01/8/2012 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải và tuân theo các hướng dẫn của ICAO tại các Phụ đính (Appendix) số 12 và 43 của Tài liệu hướng dẫn An ninh hàng không - ấn bản lần thứ 9 (Aviation Security Manual – Doc 8973/9),  Chương (Part) 8 của Hướng dẫn kỹ thuật về vận chuyển hàng hoá nguy hiểm bằng đường hàng không (Doc 8294/2015 – 2016 Edition), Cục trưởng Cục HKVN đã ban hành Danh mục các vật phẩm nguy hiểm cấm mang theo người, hành lý lên tàu bay và Danh mục vật phẩm là hàng nguy hiểm được phép mang theo người, hành lý lên tàu bay tại Quyết định số 633/QĐ-CHK ngày 27/4/2016. 

Toàn văn của Quyết định có thể tải xuống ở đây. 

Phụ lục I của Quyết định số 633/QĐ-CHK đưa ra danh mục các vật phẩm nguy hiểm bị cấm mang theo người, hành lý xách tay, hành lý ký gửi lên tàu bay. Đây là các vật phẩm có thể bị sử dụng cho hành vi can thiệp bất hợp pháp, gây nguy hiểm cho tính mạng, sức khoẻ của hành khách, nhân viên hàng không và uy hiếp an toàn của tàu bay.

Phụ lục II của Quyết định đưa ra danh mục vật phẩm nguy hiểm là hàng nguy hiểm nhưng được phép mang theo người, hành lý xách tay, hành lý ký gửi lên tàu bay với những điều kiện nhất định (Permited Dangerous Goods). Danh mục này được xây dựng theo tiêu chuẩn của ICAO tại Doc 8294/2015 – 2016 Edition.

Điểm khác của các danh mục tại Quyết định số 633/QĐ-CHK so với Danh mục vật phẩm nguy hiểm tại Thông tư số 30/2012/TT-BGTVT là việc bỏ đi các mục vật phẩm nguy hiểm được quy định khá chung chung như chất dễ cháy, chất độc, chất lây nhiễm, chất ăn mòn, chất ôxy hóa,... Các chất này đã được ICAO phân loại (class) và nhóm (division) cụ thể trong Doc 8294, do đó việc vận chuyển các chất này sẽ thực hiện như đối với hàng nguy hiểm theo Doc 9284.

Danh mục các vật phẩm nguy hiểm cấm mang theo người, hành lý lên tàu bay và Danh mục vật phẩm là hàng nguy hiểm được phép mang theo người, hành lý lên tàu bay tại Quyết định số 633/QĐ-CHK cần được đọc và triển khai song song với Thông tư số 01/2016/TT-BGTVT ngày 01/02/2016. Các danh mục này là cơ sở cho việc triển khai các Điều 36. Quy định về việc mang vật phẩm nguy hiểm vào khu vực hạn chế; Điều 37. Điểm kiểm tra an ninh hàng không tại cổng, cửa, lối đi giữa khu vực công cộng và khu vực hạn chế; Điều 39. Kiểm tra, giám sát an ninh đối với người, phương tiện, đồ vật khi vào, ra và hoạt động tại khu vực hạn chế mà không phải hành khách, hành lý, hàng hoá, bưu gửi và đồ vật đưa lên tàu bay; Điều 44. Kiểm tra, giám sát an ninh đối với hành khách và hành lý xách tay xuất phát; Điều 51. Kiểm tra, giám sát an ninh hàng không đối với túi ngoại giao, túi lãnh sự; Điều 55. Kiểm tra an ninh hàng không đối với vật phẩm đặc biệt; Điều 65. Biện pháp xử lý vật phẩm nguy hiểm trong quá trình kiểm tra an ninh hàng không đối với hành khách, hành lý, hàng hóa, bưu gửi; Điều 68. Kiểm tra an ninh hàng không, lục soát an ninh tàu bay; Điều 72. Vận chuyển vũ khí, dụng cụ chiến tranh, vật liệu phóng xạ và các vật phẩm nguy hiểm khác trên tàu bay; Điều 99. Các công trình phục vụ bảo đảm an ninh hàng không; Điều 100. Thiết bị, phương tiện bảo đảm an ninh hàng không.

Theo quy định của Thông tư số 01/2016/TT-BGTVT, Người khai thác cảng hàng không, sân bay phải niêm yết hai danh mục này tại các điểm kiểm tra an ninh hàng không đối với hành khách; thông báo nội dung các danh mục này bằng hình thức thích hợp tại nhà ga. Hãng hàng không phải tổ chức niêm yết hai danh mục tại nơi bán vé, quầy làm thủ tục hàng không.

Danh mục các vật phẩm nguy hiểm cấm mang theo người, hành lý lên tàu bay và Danh mục vật phẩm là hàng nguy hiểm được phép mang theo người, hành lý lên tàu bay tại Quyết định số 633/QĐ-CHK trong quá trình thực hiện sẽ tiếp tục được cập nhật, sửa đổi cho phù hợp với nguy cơ đe doạ về an ninh hàng không và khi có sự sửa đổi, bổ sung của ICAO hay trên cơ sở kiến nghị, đề xuất của các cá nhân, tổ chức vị. 

Mọi ý kiến, thắc mắc về các danh mục nêu trên, xin gửi về Phòng An ninh hàng không – Cục Hàng không Việt Nam [avsec@caa.gov.vn | totuhung@gmail.com].