Sân bay sẽ không còn tháp không lưu

Cảnh tượng toà tháp kiểm soát không lưu cao vút, với nhiệm vụ hướng dẫn máy bay cất, hạ cánh và di chuyển an toàn sẽ chỉ còn là dĩ vãng tại sân bay Scandinavian Mountains mới của Thụy Điển bởi đây là một trong những sân bay đầu tiên trên thế giới đi tiên phong trong công nghệ kiểm soát không lưu từ xa. Công nghệ này được dự đoán không dừng lại ở Thụy Điển mà sẽ được mở rộng ra khắp thế giới và có thể thay đổi cả cấu trúc, hoạt động của các sân bay nhỏ trên thế giới.

Điều hành bay cách xa từ 300km

Công nghệ tháp kiểm soát không lưu từ xa được thiết kế để cải thiện an toàn và cắt giảm chi phí, trong đó nhân viên điều hành sẽ không có mặt ở phi trường mà ở một toà nhà cách đó khoảng 300km.

Công nghệ tuyệt vời này do Công ty Quốc phòng Thụy Điển phát triển. Đơn vị này đã và đang thử nghiệm kiểm soát không lưu trong khoảng 10 năm trở lại đây, ở khắp mọi nơi trên thế giới từ Ireland đến Mỹ và Australia.

Các nhân viên giám sát sân bay qua màn hình ảo với tầm nhìn rộng và bao quát hơn màn hình truyền thống

Tại sân bay Scandinavian Mountains, công nghệ tháp không lưu từ xa được áp dụng theo hình thức sau: Khắp phi trường và khu vực xung quanh sẽ được lắp đặt các camera và cảm biến theo dõi; Dữ liệu từ các thiết bị này sẽ được cập nhật về đài kiểm soát ở Sundsvall nằm ở miền Trung Thụy Điển.

Nhân viên kiểm soát sẽ quan sát tình hình tại sân bay qua màn hình có độ phân giải cao với tầm nhìn bao quát 360 độ. Cửa sổ ảo tại văn phòng ở miền Trung Thụy Điển tạo góc nhìn toàn diện hơn tháp không lưu thông thường.

Không chỉ vậy, công nghệ tương tác thực tế ảo cho phép các nhà vận hành quan sát nhận diện thông tin radar và chuyến bay qua các video trực tiếp. Đồng thời, âm thanh bên ngoài sân bay thực được truyền tải qua loa tới trung tâm kiểm soát từ xa.

Một điểm tiên tiến khác của công nghệ từ xa này đó là tầm nhìn được cải thiện hơn vào ban đêm và trong điều kiện khắc nghiệt, các nhân viên điều hành cũng có thể dễ dàng phóng to, thu nhỏ hình ảnh để quan sát.

“Tháp không lưu ảo có nguyên tắc làm việc tương tự như phương thức con người làm việc sử dụng công nghệ đang được áp dụng trong các hoạt động giáo dục, phần mềm, các cuộc họp từ xa”, ông David Gillen, Giáo sư tại Đại học Columbia của Anh cho biết.

“Nếu như bác sĩ có thể phẫu thuật qua hình ảnh thì chắc chắn các nhân viên kiểm soát cũng hoàn toàn có thể điều hành máy bay cất/hạ cánh an toàn từ xa”, ông Gillen nói.

Sân bay Scandinavian Mountains được xây dựng nhằm phục vụ khu trượt tuyết lớn nhất tại khu vực Scandinavian và có thể đón 4 chuyến bay cùng lúc từ các Hãng hàng không SAS và Braathens Regional. Khi mở cửa vào ngày 22/12/2019, Scandinavian Mountains sẽ trở thành cánh cửa cho khách thăm quan tới các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết ở Salen, Thụy Điển và Trysil ở Na-Uy.

Đã và đang được thử nghiệm trên toàn cầu

Thực chất, theo ông R. John Hansman, Giáo sư về hàng không vũ trụ tại Viện Công nghệ Massachusset: “Ý tưởng này đã xuất hiện từ lâu. Và từ quan điểm công nghệ mà nói, chúng tôi có thể giám sát tốt hơn”.

Trung tâm Kiểm soát không lưu tại Sundsvall - nơi sẽ giám sát sân bay Scandinavian Mountains - đã và đang điều hành từ xa hoạt động bay xuất phát từ sân bay Sundsvall-Timra ở Ornskoldsvik, ở phía Bắc Thụy Điển và sân bay Linkoping ở phía Nam từ tháng 4/2019.

Trên thế giới, một tháp không lưu kỹ thuật số hoàn toàn đầu tiên của Anh cũng mới được mở cửa tại phi trường của Đại học Cranfiled ở Bedfordshire từ tháng 12/2018.

Bên cạnh đó, sân bay TP London đang đón hơn 4,5 triệu hành khách/năm dự định thử nghiệm tháp kiểm soát không lưu kỹ thuật số mới và đầu tiên trên toàn cầu nếu xét về quy mô sân bay mà nó giám sát.

Đây là một phần trong kế hoạch tái phát triển trị giá 650 triệu USD của sân bay. “London sẽ là thành phố bận rộn nhất trên thế giới chấp nhận công nghệ kiểm soát không lưu từ xa”, ông Paul Beauchamp, người phát ngôn NATS, dịch vụ kiểm soát không lưu quốc gia của Anh cho biết.

“Thực chất, với công nghệ mới, nhân viên kiểm soát không lưu vẫn làm các công việc như họ vẫn thực hiện lâu nay nhưng với sự hỗ trợ của hàng loạt công nghệ tiên tiến hơn nên hiệu quả chắc chắn sẽ tốt hơn”, ông Beauchamp nhận định.

Còn theo ông Gillen, xu hướng tháp kiểm soát không lưu từ xa sẽ trở nên nổi tiếng, đặc biệt khi thế giới đang chuyển hướng sang sử dụng máy bay nhỏ như máy bay cất/hạ cánh thẳng đứng hoặc máy bay chỉ cần đường băng ngắn - những phương tiện có thể linh hoạt hạ cánh tại nhiều địa điểm như những phi trường trong khu vực.

(Nguồn: baogiaothong.vn)