Cơ hội thành công cho giải pháp về phát thải

Ngày càng có nhiều lạc quan rằng một kế hoạch cụ thể để chống lại lượng khí thải của hàng không trên quy mô toàn cầu sẽ trên bàn nghị sự của Đại hội đồng ICAO vào tháng chin này.

Cũng bắt đầu nổi lên việc bù đắp carbon, chứ không phải mua bán phát thải, có thể là lựa chọn của các quốc gia và ngành công nghiệp hàng không.

Về mặt kỹ thuật, thương mại phát thải là công cụ chuẩn, nhưng bù đắp có thể là một phương pháp tạm thời trước khi có một phương án kinh doanh khí thải toàn cầu. Tuy nhiên, thách thức lớn, theo các nhà quan sát, không phải là một kế hoạch. Đó là thách thức chính trị để thuyết phục 191 quốc gia thành viên ICAO nhất trí về một chương trình toàn cầu.

Điều này được hiểu rằng một nhóm các chuyên gia do ICAO thành lập vào cuối tháng 11, gặp nhau lần thứ hai vào cuối tháng trước nhằm hoàn thiện chương trình để đệ trình Đại hội đồng.

Nhóm chuyên gia bao gồm quan chức từ 17 quốc gia, trong đó có Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc và Xin-ga-po, để xem xét các phương án lựa chọn.

Trong khi ICAO đã làm việc về khả năng của ETS toàn cầu trong hơn một thập kỷ, nhóm các chuyên gia mới chỉ được lựa chọn cuối tháng 10 sau khi Ủy ban Châu Âu (EC) dừng ETS gây tranh cãi của mình, ít nhất đối với các nhà khai thác ngoài thuộc châu Âu, khi đối mặt với không ngừng phản đối toàn cầu.

Các hãng hàng không và các quốc gia ngoài Châu Âu cáo buộc Châu Âu vi phạm luật pháp quốc tế bằng cách thu phí phát thải ngoài không phận riêng của mình. Nhưng Châu Âu cho biết sẽ khởi động lại việc áp đặt này, nếu ICAO thất bại trong việc đưa ra các biện pháp dựa trên thị trường toàn cầu (MBMs) để giải quyết lượng khí thải hàng không quốc tế vào cuối năm nay.

Nhiệm vụ của nhóm các chuyên gia để có được những nỗ lực cao nhất của ICAO và xác định một chương trình ưa thích. Trong số các lựa chọn có thể xem xét là:

* Chỉ thu phí đối với các chuyến bay khởi hành từ một quốc gia về phát thải của họ. Đây được xem là một phương án lựa chọn thực tế nhất. Các hãng hàng không bị tính phí trên cơ sở tiêu hao nhiên liệu qua một hệ số chuyển đổi tiêu chuẩn từ nhiên liệu sử dụng vào lượng khí thải.

* Thu phí tất cả các chuyến bay quốc tế của các nhà khai thác đăng ký ở một quốc gia nhất định. Trong một chương trình toàn cầu, mỗi quốc gia sẽ chịu trách nhiệm tính toán lượng khí thải của tất cả các nhà khai thác của quốc gia đó đăng ký trên toàn thế giới, dựa vào nhiên liệu tiêu hao. Việc này đòi hỏi từng quốc gia phải đồng ý tham gia. Có một số vấn đề các nhà quan sát thấy rằng khó thực hiện được, trong khi đối lập với luật pháp của EU.

* Thu phí các chuyến bay quốc tế trên cơ sở vùng trời quốc gia mà máy bay qua đó. Điểm yếu của phương pháp này là không tính được lượng khí thải khi máy bay đang bay trong không phận quốc tế. Vì thế, khoảng 50% lượng khí thải toàn cầu không được kiểm soát.

Tại một hội nghị gần đây về thị trường khí thải Châu Âu tổ chức tại Brussels (Bỉ), một quan chức môi trường EC, Philip Good, đồng thời là thành viên của nhóm chuyên gia ICAO, cho biết đề xuất đã được phát triển là khả thi về mặt kỹ thuật. Nhưng vấn đề đặt ra là liệu chúng có trở thành khả thi về mặt chính trị.

Tổng thư ký ICAO Raymond Benjamin chỉ ra rằng vào tháng tới như một bước ngoặt "khi chúng ta sẽ đặt một trong những lựa chọn trên bàn".

Tại một cuộc họp tại Geneva vào tháng 12, Giám đốc IATA Tony Tyler cho biết sự tiến bộ ICAO đã gây áp lực lên các hãng hàng không.

"Làm thế nào để phân chia trách nhiệm cho các biện pháp dựa trên thị trường giữa các hãng hàng không để đạt được tốc độ tăng trưởng carbon trung tính từ năm 2020 sẽ là một thách thức", ông nói.

"Việc bảo vệ môi trường hiện tại và tương lai của mỗi hãng hàng không có những đặc trưng riêng của nó. Hiệu quả sử dụng nhiên liệu thay đổi theo tuổi và thành phần của đội tàu bay. Và dự báo về khí thải trong tương lai sẽ khác nhau nếu một hãng hàng không có trụ sở tại một thị trường tăng trưởng hoặc đạt một trong hai yếu tố đó."

Trường hợp đặc biệt và khả năng tương ứng của các quốc gia cần được tính đến và phải có quy định cho những nước kém phát triển.

Nhóm các chuyên gia ICAO không chỉ tìm kiếm một chương trình phát thải toàn cầu, mà còn ở một "rổ các biện pháp" rộng lớn hơn để giúp giảm lượng khí thải. Chúng bao gồm các nhiên liệu thay thế bền vững, kế hoạch hành động của các nước thành viên, một tàu bay CO₂ tiêu chuẩn và hệ thống dẫn đường trong tương lai sẽ cho phép xây dựng các đường thẳng tiết kiệm nhiên liệu và khí thải. Tuy nhiên, ưu tiên lớn nhất của nó là các biện pháp mang tính thị trường./.